Na podstawie "ABC Kocich Wystaw", A.W.Kurkowski, KOT nr 7 (11) 2006
Odcinek VII: Międzynarodowy sędzia FIFe
Najczęściej zadawane pytania:
• Kim jest międzynarodowy sędzia felinologiczny i co trzeba zrobić by nim zostać?
• Czy sędzia musi być hodowcą i wystawcą?
• Jak długo trwa szkolenie?
• Czy istnieją studia felinologiczne?
• Czy trudno zostać sędzią?
Nie ma stacjonarnych studiów felinologicznych. Istnieją różne studia związane z weterynarią i naukami biologicznymi, ale brakuje studiów zajmujących się wyłącznie kotami, a tym bardziej rasami kotów.
Cykl szkolenia na sędziego jest dość długi i kosztowy. Pierwszym i podstawowym warunkiem jest członkostwo w jednej z organizacji felinologicznych należących do FIFe. Kandydat na sędziego musi być zaangażowany w prace swego klubu członkiem – w Polsce powinien być on członkiem jednego z klubów należących do Felis Polonia.
Pierwszym etapem szkolenia na sędziego jest stewardowanie na wystawach i praca hodowlana we własnej hodowli. By przejść do następnego etapu szkolenia, czyli asystentur, kandydat musi spełnić następujące warunki:
* Pracować jako steward na minimum 10 wystawach (na których wyłącznie stewardzi mogą prezentować koty do oceny) lub na minimum 20 wystawach (na których wystawcy mogą prezentować koty do oceny na ringu sędziowskim). Ze wszystkich stewardowań musi posiadać pozytywny certyfikat wystawiony przez sędziego. Podczas stewardowań kandydat powinien prezentować różne rasy kotów z różnych kategorii. Czas stewardowania nie może być krótszy niż 2 lata.
* Być członkiem organizacji objętej patronatem FIFE minimum 5 lat (od 01.l01.2007 termin ten będzie skrócony do trzech lat).
* Posiadać minimum 5 miotów wyhodowanych z własnym przydomkiem hodowlanym (od 01.01.2007 – minimum trzy mioty).
* Posiadać co najmniej jednego kota z tytułem GIC/GIP z własnej hodowli i uczestniczyć jako wystawca minimalnie w 20 krajowych lub międzynarodowych wystawach kotów.
* Uczestniczyć w pracach na rzecz swego klubu oraz brać udział w pracach podczas przygotowania i trwania wystaw. Pożądane jest, by kandydat posiadał doświadczenie jako szef stewardów lub sekretarz ringowy.
Wszelkie koszty związane z całym szkoleniem kandydat ponosi sam.
Kandydat na sędziego po spełnieniu wszystkich powyższych warunków przesyła do swego klubu macierzystego wszystkie certyfikaty stewardowań. Macierzysta federacja, po pozytywnym zaopiniowaniu, przesyła te dokumenty do Sekretariatu Generalnego FIFe, który po sprawdzeniu prosi Komisję Sędziów o przygotowanie pytań na egzamin na asystenta sędziego. Kandydat na asystenta sędziego musi zdać egzamin pisemny w jednym z trzech oficjalnych języków FIFe (francuski, niemiecki, angielski) przed komisją składającą się z dwóch doświadczonych sędziów. Po pozytywnie zdanym egzaminie asystent sędziego zostaje wciągnięty na oficjalną listę asystentów FIFe z uwzględnieniem kategorii, w zakresie której będzie kontynuował swe studia sędziowskie.
Asystent sędziego, by móc zdawać egzamin sędziowski, musi zaliczyć odpowiednią ilość asystentur i obejrzeć odpowiednią liczbę kotów (różną na różne kategorie). Cykl szkolenia asystenta trwa minimum 2 lata. Podczas szkolenia asystent ma obowiązek uczestniczyć w seminarium dla asystentów.
Przepisy dotyczące asystentów zawierają wiele punktów i paragrafów dotyczących tego, co może i czego nie może asystent sędziego – m.in.., podobnie jak sędzia, nie może on wystawiać kota na wystawie, na której pełni obowiązki asystenta.
Przed ukończeniem asystentur kandydat na sędziego musi zaliczyć tzw. sędziowania równoległe, podczas których sam ocenia koty i wypisuje im raporty sędziowskie, które trafiają do sprawujących pieczę nad asystentem sędziów prowadzących, a nie do wystawców.
Po zaliczeniu wszystkich punktów szkolenia asystenckiego, asystent za pośrednictwem swojej federacji wysyła wymagane dokumenty do Sekretariatu Generalnego FIFe. Opłata za egzamin sędziowski wynosi 1500 EUR. Komisja Sędziów przygotowuje teoretyczny egzamin dla kandydata na sędziego i wysyła go do jednego z dwóch sędziów egzaminatorów.
W dniu zdawania egzaminu kandydat na sędziego musi mieć ukończone 25 lat. Nie może on pojawić się na terenie wystawy, na której będzie zdawać egzamin bez asysty sędziów egzaminatorów. Egzamin zdaje się w jednym z trzech oficjalnych języków FIFe. Jeśli jednym z tych języków jest ojczysty język kandydata, musi on zdawać egzamin w innym języku.
Egzamin składa się z dwóch części: teoretycznej i praktycznej. Teoretyczny egzamin jest pisemny i składa się z 40 pytań: 15 ogólnych i 25 związanych z kategorią, której egzamin dotyczy. By zaliczyć egzamin praktyczny, kandydat musi odpowiedzieć poprawnie na co najmniej 80% pytań w czasie maksymalnie 90 minut. Punktacja odpowiedzi ustalona jest przez Komisję Sędziów.
Po pozytywnym zdaniu egzaminu teoretycznego kandydat na sędziego może zdawać egzamin praktyczny, który polega na ocenie kotów podczas wystawy. Na egzaminie praktycznym kandydat musi ocenić minimum 35, a maksimum 40 kotów oraz dokonać własnych wyborów BiV i nominacji do BiS. Podczas egzaminu teoretycznego kandydat musi mieć zapewnione takie same warunki pracy jak sędzia, może on jednak poruszać się po wystawie wyłącznie w towarzystwie sędziów egzaminujących. Karty ocen egzaminowanego trafiają do sędziów egzaminujących, są sprawdzane i porównywane z wynikami oficjalnymi. Może się zdarzyć, że kandydat oceni inaczej kota niż któryś z sędziów oceniających koty na wystawie, lecz jeśli będzie on umiał odpowiednio umotywować swoją decyzję, może zdobyć odpowiednie punkty. By zdać egzamin teoretyczny, kandydat musi zdobyć minimum 80% punktów. Po zaliczonym egzaminie teoretycznym sumuje się punktację z obu części egzaminu.
Po zdanym egzaminie sędziowskim nowy sędzia, by uzyskać tytuł międzynarodowego sędziego FIFe, musi odbyć staż. Staż sędziowski odbywa się na minimum trzech wystawach (przepisy dokładnie regulują liczbę kotów w różnych klasach wystawowych), na których sędzia stażysta może przyznawać wszystkie certyfikaty, może także nominować koty do BiS. Sędzia odbywa staż pod kontrolą doświadczonego sędziego danego kategorii, który wystawia mu potem odpowiedni świadectwo. Sędzia rozszerzający swe uprawnienia na kolejną kategorię musi odbyć asystentury i zdać egzaminy.
Niektóre z przepisów FIFe dotyczące sędziów:
- Sędzia podczas wystawy jednodniowej może oficjalnie oceniać maksymalnie 40 kotów, a podczas dwudniowej – maksymalnie 80 kotów;
- Raport sędziowski musi być wypisany w jednym z trzech oficjalnych języków FIFe bądź w urzędowym języku kraju, w którym odbywa się wystawa;
Organizatorzy wystawy zobowiązani są do pokrycia kosztów sędziego;
- Sędzia ani asystent sędziego nie ma prawa wglądu do katalogu wystawowego do czasu oficjalnego zakończenia BiS;
- Zabronione jest by sędzia lub asystent sędziego używał telefonu komórkowego lub innych urządzeń nadawczo-odbiorczych podczas pracy w ringu oraz w panelu BiS. Przepis ten dotyczy także wystawców przebywających na ringu sędziowskim;
- Sędzia FIFe może oficjalnie uczestniczyć w wystawach nie odbywających się pod patronatem FIFe wyłącznie za zgodą zarządu FIFe;
- Sędziowie uznani przez FIFe to sędziowie figurujący na oficjalnej liście sędziów FIFe opublikowanej na stronie federacji
www.fifeweb.org
- Sędziów obowiązuje Kodeks Etyczny Sędziów FIFe;
By sędzia był uznany za aktywnego sędziego danej kategorii, musi co najmniej trzy razy w roku oceniać koty na wystawach FIFe i minimum raz na trzy lata uczestniczyć w oficjalnych seminarium sędziowskim.