Moderatorzy: Estraven, Moderatorzy
Leczenie
Postępowanie w leczeniu okrężnicy olbrzymiej zależy od przyczyny choroby. Wstępne działania są niezależne od przyczyny. Różnice pojawiają się w postępowaniu długoterminowym.
Pierwszym krokiem jest wyrównanie odwodnienia, zaburzeń elektrolitowych oraz kwasowo-zasadowych. U pacjentów z przewlekłymi zaparciami kluczowe jest utrzymanie prawidłowego nawodnienia. Następnie należy uwolnić okrężnicę od nadmiaru kału. Wykonuje się to poprzez lewatywy z ciepłej wody lub roztworu fizjologicznego (0,9% NaCl). Pojedynczy wlew przy wykonywaniu lewatywy powinien mieć objętość 5-10 ml/kg. Jako wspomaganie lewatyw stosuje się wlewki z oleju parafinowego (ok. 5 ml na kota) i środki nawilżające (dokuzan sodu – preparat Laxol czopki doodbytnicze 100 mg). W przypadkach mas kałowych bardzo opornych na upłynnienie i zbyt dużych do wydalenia można delikatnie rozkruszyć je małymi kleszczami naczyniowymi, gdy znajdują się blisko odbytu. Pierwszy zabieg usuwania kału należy przeprowadzić w sedacji lub znieczuleniu ogólnym (jeżeli stan zwierzęcia na to pozwala). Znieczulenie pozwala na efektywne skrócenie procesu usunięcia mas kałowych. Przytomny kot nie pozwoli na długotrwale manipulowanie i wykonywanie stosunkowo bolesnych zabiegów w odbycie.
Nawodniony kot ze wstępnie oczyszczoną odbytnicą i z namoczoną treścią okrężnicy może zostać odesłany do domu z zaleceniami terapii wspomagającej, jeżeli jego stan ogólny nie wymaga hospitalizacji. Farmakologiczne wspomaganie można uzyskać, podając cyzapryd (1 mg/ /kg co 8 godzin lub 1,5 mg/kg co 12 godzin doustnie). Działanie pobudzające motorykę przewodu pokarmowego wykazują także antagoniści receptorów H2, np. ranitydyna (3,5 mg/kg 2 razy dziennie doustnie). Łagodne środki przeczyszczające, takie jak laktuloza (0,2 mg/kg 3 razy dziennie doustnie) i(lub) olej parafinowy doustnie (5-10 ml na kota dziennie w 3-5 podaniach) oraz jako wlewki doodbytnicze (1-2 ml/kg 1-2 razy dziennie), pobudzają motorykę okrężnicy. Lewatywy są źle tolerowane i właściciel raczej nie da rady robić ich w domu. Ponadto, ze względu na ryzyko uszkodzenia ściany jelita, należy je wykonywać w warunkach ambulatoryjnych. Wskazaniem do powtarzania lewatyw jest brak spontanicznej defekacji w ciągu 24 godzin od pierwszej lewatywy.
Leczenie zachowawcze powinno być prowadzone przez kilka dni aż do uzyskania spontanicznych wypróżnień. Jednocześnie wprowadza się leczenie dietetyczne, które ma na celu zapobieganie nawrotom.
Leczenie dietetyczne
Jak wspomniano, żywienie kota w trakcie leczenia przewlekłego zaparcia z podejrzeniem okrężnicy olbrzymiej powinno dostarczać odpowiednią ilość wody, zarówno w postaci wody pitnej, jak i wody zawartej w pokarmie. Z tego względu zdecydowanie lepiej nadają się do tego celu pokarmy wilgotne. Ponadto takie surowce jak wątroba, mleko mają działanie lekko rozmiękczające kał. By zachęcić kota do picia, można dodawać do wody niewielkie ilości rosołu lub wywaru z mięsa.
Czynnikiem wspomagającym pracę jelita grubego jest przede wszystkim włókno pokarmowe. Jego lecznicza zawartość w pokarmie nie jest jednak jednoznacznie ustalona. Zawartość włókna w pokarmie jest najczęściej określana jako tzw. włókno surowe. Oznaczanie jego zawartości jest regulowane prawnie i istnieje obowiązek podawania jej na opakowaniach karm gotowych. Z punktu widzenia dietetyki nie jest to precyzyjny wskaźnik, ponieważ część włókna całkowitego (około 50%) nie jest wykazana w tej analizie. Bilansując dawki pokarmowe diet stosowanych w leczeniu zaparć (i nie tylko), należy brać pod uwagę całkowitą zawartość włókna, o ile jest ona dostępna.
Podstawową cechą włókna pokarmowego jest to, że nie ulega ono trawieniu. Przechodzi w formie praktycznie niezmienionej do jelita grubego, gdzie podlega częściowej fermentacji przez bakterie. Ze względu na łatwość ulegania fermentacji rozróżnia się dwa rodzaje włókna pokarmowego – włókno rozpuszczalne i nierozpuszczalne.
Włókno rozpuszczalne może pochodzić z buraka cukrowego, dyni, cykorii, nasion babki płesznika (Plantago psyllium), pektyn z marchwi i owoców. Jego źródłem jest także guma guar – dodatek do żywności oznaczony jako E412, stosowany jak czynnik zagęszczający i stabilizujący produkty. Włókno rozpuszczalne ma duże zdolności wiązania wody i tworzenia żelów, ponadto łatwiej poddaje się fermentacji bakteryjnej. Wyjątkiem jest włókno z nasion babki płesznika (psyllium). Produkty fermentacji odżywiają błonę śluzową okrężnicy, regulują jej funkcje (wydzielanie i motorykę), obniżają pH treści i stabilizują skład flory bakteryjnej.
Włókno nierozpuszczalne to głównie celuloza pochodząca z materiału roślinnego, takiego jak łupiny nasion, liście itp. Włókno nierozpuszczalne nie ulega intensywnej fermentacji w jelicie grubym, stanowiąc dużą część masy kałowej. Dzięki temu mechanicznie stymuluje pracę jelit. Niektóre związki chemiczne wchodzące w skład włókna nierozpuszczalnego mają zdolność wiązania wody.
Leczenie zaparć poprzez dodatek włókna pokarmowego powinno uwzględniać zarówno włókno rozpuszczalne, jak i nierozpuszczalne. Karmy komercyjne zawierające zwiększoną ilość włókna pokarmowego są przeznaczone do leczenia zaparć lub otyłości. Zawartość włókna pokarmowego wyrażona jako włókno surowe wynosi w tych karmach 5-7% w produktach suchych i ok. 2-3% w produktach mokrych. Alternatywnie można stosować pokarmy standardowe i uzupełniać je włóknem z otrąb pszennych, mielonego siemienia lnianego lub innych. Ilość dobieramy na zasadzie prób. Zawartości włókna ogólnie uznawane za normalne wynoszą do 5% suchej masy, lekko podwyższone – 5-10% suchej masy, średnio podwyższone – 10-15% suchej masy i znacznie podwyższone – 15-30% suchej masy (7).
Lecząc zachowawczo zaparcie z podejrzeniem okrężnicy olbrzymiej, musimy się jednak liczyć z tym, że zmiany w ścianie jelita mogą być już tak zaawansowane, że dodatkowe ilości włókna pokarmowego tylko pogłębią zaburzenie. Dochodzi do tego w momencie kiedy okrężnica traci całkowicie zdolność reakcji na rozciąganie. Ważne jest więc, by dobierać dietę odpowiednio do objawów (tab. II).
Włókno pokarmowe ma dodatkowo niekorzystny wpływ na smakowitość pokarmu. Nadmiar włókna powoduje zmniejszenie spożywania pokarmu, prowadząc w skrajnych przypadkach do niedożywienia.
Użytkownicy przeglądający ten dział: 4bot, Google [Bot], Meteorolog1 i 184 gości