To taki wstęp, o ogólnych zasadach. Przepraszam, jeżeli jest ciężkostrawny
O hormonach będzie jeszcze trudniej napisać przystępnie
W warunkach naturalnych kotki są sezonowo poliestralne, tzn. mają okres występowania rujek, a potem okres „ciszy” hormonalnej. Jednak w warunkach domowych wiele kotek ma regularne cykle płciowe przez cały rok. Cykl płciowy składa się z 4 etapów – proestrus, estrus, metestrus a potem krótki okres seksualnej nieaktywności, diestrus. Ten zespół etapów występuje cyklicznie do czasu zakończenia sezonu rozrodczego. Po ostatnim metestrus sezonu rozrodczego następuje długi okres nieaktywności seksualnej – anestrus, który trwa do pierwszego proestrus następnego sezonu rozrodczego.
Przeciętnie, koty domowe osiągają dojrzałość płciową w wieku 6-9 miesięcy (zasięg 5-12 miesięcy). Owulacja (uwolnienie komórki jajowej z jajnika) jest indukowane przez drażnienie receptorów czuciowych w pochwie i szyjce macicy przez fakt kopulacji, ale może też być wywołana sztucznie, np. przez mechaniczne drażnienie szyjki macicy np. termometrem.
Po porodzie może dojść od razu do wystąpienia nowego cyklu aktywności płciowej, ale zazwyczaj po ciąży następuje okres nieaktywności płciowej (anestrus) trwający przeciętnie 8 tygodni.
Cykl płciowy kota trwa 13-15 dni (zasięg 10-22 dni):
- proestrus (1,5-2 dni) – okres w którym samce są zainteresowane samicami, ale te za to nimi nie . Proestrus charakteryzuje się zmianami behawioralnymi – ocieraniem głowy i karku o meble, częstym miauczeniem, przybieraniem wymyślnych postaw. Bardzo często ten okres mija nie zauważony przez właściciela.
- Estrus (4-10 dni) – w tym okresie kotka akceptuje samca. W jego obecności estrus trwa 4 dni (zasięg 3-5 dni), jeżeli nie ma samca, trwa do 10 dni. Owulacja nastepuje 27 godzin ( zasięg 24-30 godzin) po kopulacji. Objawy estrus są takie same jak w proestrusa, ale znacznie bardziej nasilone. Kotki często oddają mocz, wykazują zwięksozną chęć do ucieczki z domu. Część kotek zachowuje się afektywnie, część agresywnie.
- diestrus (8-10 dni) – charakteryzuje się brakiem aktywności płciowej
- anestrus (3-4 miesiące) – długi czas nieaktywności płciowej
Ciąża trwa przeciętnie 63 dni (zasięg 61-69 dni), zwykle rodzi się 4-5 kociąt (zasięg 1-9).
Taaak